Parafia Wniebowzięcia NMP / Sanktuarium Matki Bożej Pokornej
ul. Cysterska 1, 47-430 Rudy
tel. (32) 410 30 57 lub 889 216 115, e-mail: parafia.rudy@gmail.com

Sanktuarium

Rudy – najstarsze miejsce kultu maryjnego na Śląsku. 2014-11-29

Początki kultu maryjnego w Rudach wiążą się z osiedleniem się w tym miejscu  o. cystersów w XIII w. Fundatorzy klasztoru i kościoła, książęta raciborsko – opolscy, podarowali Cystersom w Krakowie obraz Matki Bożej. Z takim obrazem 13 mnichów z Jędrzejowa przyjechało do Rud już 21. 10. 1258 r. Przez wieki przypisano Maryi przedstawianej w tym obrazie tytuł „Pokorna”. 

Zakonnicy od samego początki zakasali rękawy i w myśl swej dewizy: „ora et labora” zabrali się za pracę organiczną. Powstało to potężne opactwo z gotyckim kościołem. Zakładali nowe wioski, prowadzili handel, zajmowali się rzemiosłem, budowali drogi. Jednocześnie ciągle rozwijali się w uprawie roli, warzywnictwie, hodowlę trzody itd. W wieku XVIII klasztor posiadał już 7 młynów, 5 hut, wielki piec, fabrykę szkła. 

Mnisi dbali też o edukację. Już w XIV w. powstała tu pierwsza przyklasztorna szkoła i biblioteka.  W 1744 r. powstało to gimnazjum, a  potem jedyne na Górnym Śląsku studium filozoficzno – teologiczne. Mieściła się tu szkoła muzyczna, której uczniowie mogli nosić mundury grenadierów. Tutaj powstaje pierwsze bractwo św. Barbary, które rozwinęło Jej kult, znany dziś na Śląsku jakże popularna „barbórka”. W 1683 r. nocuje tu król Jan III Sobieski. Ujęty gościnnością i „klasą” cystersów daruje im złacaną karetę. Na przestrzeni wieków rozkwitał kult Matki Bożej, powstało też wiele legend związanych z Cudownym Obrazem. W latach XVIII w przebudowano kościół na styl barokowy. Dobudowano wtedy Kaplicę Matki Bożej, by, z powodu nasilającego się ruchu pielgrzymkowego,  utworzyć w kościele osobne miejsce kultu maryjnego. 

Kaplica mariacka to perełka śląskiej sztuki barokowej! Obraz MB Rudzkiej (tak nazywają ją parafianie) wzorowany jest na wizerunku M.B. z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Madziore. Jest tam obraz Matki Bożej – Salus Populi Romani tj. opiekunka ludu rzymskiego. Tu opiekunka ludu śląskiego. Postępowa i owocna działalność Cystersów w Rudach trwała do 1810 r. Wtedy król Prus ogłosił edykt kasaty klasztoru. Mnisi byli zmuszeni opuścić Rudy, jak się potem okazało – bezpowrotnie. 

Z czasem duszpasterstwo przejęli tu księżą diecezjalni, a klasztor stał się własnością księcia von Hssen – Kassel. 29. 01. 1945 Armia Czerwona podpaliła piekny, barokowy kościół. Pożar zniszczył 80 % świątyni. Cudownie ocalała jednak Kaplica Matki Bożej zachowana w dziewiczym stanie po dziś dzień. 

Słynący łaskami obraz Matki Bożej został koronowany przez Jana Pawła II podczas wizyty apostolskiej do Gliwic w 1999 r. Co ciekawe, Papież znał ten obraz, bowiem na terenie rudzkiej parafii mieszkała Jego ciocia, nauczycielka – Stefania Wojtyła. W swych latach studenckich Karol Wojtyła kilkakrotnie ją odwiedzał modląc się w tym czasie w tutejszym kościele.  

Od 1995 r. pocysterski kościół w Rudach staje się Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym powstałej w 1992 r. diecezji gliwickiej, natomiast 14 czerwca 2009 kościół zostaje wyniesiony do rangi bazyliki mniejszej. W rudzkim Sanktuarium odbywają się wszystkie diecezjalne pielgrzymki, ale XIII wieczny obraz przyciąga do Rud niezliczoną ilość pielgrzymów z różnych miejsce Polski, Czech i Niemiec i innych Państw.


wykonanie: e-parafia.net